Relacja dr. Pawła Moskala z I Kliniki Kardiologii i Elektrokardiologii Inwazyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum.

Raz do roku najmniejsze miasto-państwo na świecie - Monako, staje się miejscem spotkania młodych adeptów elektrofizjologii z najlepszymi autorytetami w tej dziedzinie. Kurs „MONACO USA Arrhythmia” jest organizowany od 2011 roku przez profesora Nadira Saoudiego we współpracy z najlepszymi uczelniami Europejskimi i Amerykańskimi. Kurs odbywa się pod patronatem Księcia Monako Alberta II.

W 2019 roku, po raz pierwszy w historii tego wydarzenia, wśród 150 uczestników kursu pojawiła się 11-osobowa reprezentacja lekarzy z Polski, szkolących się w elektrofizjologii inwazyjnej. Celem kursu jest uzupełnienie wiedzy lekarzy o złożone, zapomniane lub rzadko nauczane koncepcje oraz mechanizmy powstawania arytmii. Nauka ma charakter nieformalnych wykładów, podczas których obecna jest cała kadra dydaktyczna. Uczestnicy mają możliwość bieżącego komentowania poruszanych przez wykładowców tematów i uzupełnienia wystąpień o własne doświadczenia.

Kurs trwa trzy dni: pierwszego dnia uczestnicy obserwowali transmisję zabiegów z Pracowni Elektrofizjologii Szpitala w Monako, a następnie relację z pracowni Uniwersytetu w Pensylwanii. Pomiędzy zabiegami prezentowane były przypadki zarówno arytmii rzadko występujących, jak i oryginalne prezentacje częstych zaburzeń rytmu serca.

Kolejny dzień Kursu był dniem wykładowym. Wszystkie prezentacje wygłaszane były przez światowej sławy lekarzy-naukowców. Trzy z nich zapadły mi wyjątkowo w pamięć. Wykład z anatomii Profesora Samuela Asirvathama miał mieć formę transmisji na żywo z Mayo Clinic. Ku naszemu zaskoczeniu, na sali wykładowej profesor Asirvathama pojawił się osobiście, z całym zapleczem anatomicznym do przeprowadzenia prezentacji na temat anatomii układu bodźcotwórczo-przewodzącego. Dla osób zainteresowanych nową formą stymulacji serca — stymulacją pęczka Hisa, była to wyjątkowa okazja do poszerzenia swojej wiedzy na temat położenia, zmienności oraz sposobów lokalizacji pęczka Hisa podczas zabiegów elektrofizjologicznych.

Kolejny wykład na temat relatywnie rzadkiej arytmii - częstoskurczu pęczkowego, wygłosił prof. Akihiko Nogami z Uniwersytetu w Tsukuba w Japonii. Profesor mówił między innymi o nowo opisanej arytmii pęczkowej, która nie powstaje w mechanizmie pętli nawrotnej. Wykłady zakończył profesor Shivkumar z Uniwersytetu w Los Angeles, który wygłosił wystąpienie na temat przyszłości badań nad arytmiami, w tym coraz lepiej poznawanym związku układu nerwowego z powstawaniem arytmii.

Wieczorem wszyscy uczestnicy kursu wybrali się do Muzeum Oceanografii na uroczystą galę, podczas której Książę Albert II wręczył nagrody dla trzech młodych naukowców za osiągnięcia w dziedzinie elektrofizjologii klinicznej. Ostatni dzień był czasem szlifowania naszych umiejętności w interpretacji klasycznego narzędzia kardiologa, jakim jest 12-odprowadzeniowe badanie EKG.

Jako przedstawiciel Polskiej Reprezentacji na kursie MUAC w Monako, chciałbym podziękować przewodniczącemu Sekcji Rytmu Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, dr. hab. med. Maciejowi Sterlińskiemu oraz Państwu Barbarze Roniker-Banas i Johnowi Banasowi za umożliwienie nam wzięcia udziału w tym wyjątkowym wydarzeniu. Mam nadzieję, że zdobyta wiedza pozwoli nam przyczynić się do rozwoju polskiej elektrofizjologii klinicznej.

Lek. Paweł Moskal